W dniach 8-10 maja 2025 r. na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich (MTP) odbył się Europejski Kongres Odnowy i Rozwoju Wsi. Było to wydarzenie zorganizowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w ramach polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej. Partnerem wydarzenia, które odbyło się w Poznaniu był Samorząd Województwa Wielkopolskiego. Jak wskazał organizator wydarzenia, na stronie: https://www.gov.pl/web/EKOiRW2025/, w Kongresie udział wzięło blisko 4500 osób. W tym gronie znalazło się także wielu wójtów i burmistrzów, reprezentujących gminy stowarzyszone w Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej (ZGWRP).
Nie tylko XXXIX Zgromadzenie Ogólne ZGWRP
Najważniejszą aktywnością ZGWRP podczas Kongresu było XXXIX Zgromadzenie Ogólne, które odbyło się we czwartek, 8 maja br. w, położonym na terenie MTP, Poznań Congress Center. Zgromadzenie Ogólne ZGWRP przyjęło sprawozdania z działalności Związku i finansowe za 2024 r. oraz udzieliło Zarządowi Związku absolutorium. Więcej informacji o Zgromadzeniu na stronie www.zgwrp.pl.
Działalność Związku była akcentowana przez przedstawicieli Stowarzyszenia także podczas innych elementów tworzących Europejski Kongres Odnowy i Rozwoju Wsi.
Pierwszego dnia, po zakończeniu obrad Zgromadzenia Ogólnego, przewodniczący Zarządu ZGWRP, Stanisław Jastrzębski, miał możliwość zabrania głosu podczas debaty zatytułowanej „Banki lokalne na rzecz odnowy i rozwoju wsi – wizja przyszłości”. Organizatorem tej dyskusji był Związek Banków Polskich.
By rolnicy mogli inwestować w rozwój biogazowni, a tym samym w transformowanie obszarów wiejskich
Jednym z wydarzeń towarzyszących Europejskiemu Kongresowi Odnowy i Rozwoju Wsi była konferencja pt. „Biogaz rolniczy jako droga transformacji obszarów wiejskich”. Odbyła się ona 9 maja br., a jej organizatorem była Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego i Biometanowego.
W trakcie drugiej części tej konferencji, zatytułowanej „Biogaz rolniczy oczyma naukowców” o zabranie głosu poproszony został m.in. obecny wśród słuchaczy Stanisław Jastrzębski, Przewodniczący Zarządu ZGWRP. Zaznaczył on m.in., że rozwój polskiego rolnictwa i polskich gmin jest bardzo intensywny, i że pośród przedsiębiorców-rolników widoczna jest chęć działania, jednak podejmowanie przez nich inicjatyw powinny ułatwiać i wspierać stabilne i niezależnie od zmian rządowych, przepisy. – To czas by dyskusję zamienić w czyny. Czas, by stworzyć stabilne i dostępne finansowanie dla przedsiębiorców, by mogli inwestować w rozwój biogazowni i tym samym w transformowanie obszarów wiejskich – podkreślił Stanisław Jastrzębski.
Ocena stanu polskiej wsi
Natomiast trzeciego dnia Kongresu na Sali plenarnej odbyła się debata pt. „Ocena stanu polskiej wsi z perspektywy regionów”. Moderatorem dyskusji był Adam Nowak, Wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Obok Stanisława Jastrzębskiego udział w panelu wzięli także: Adam Struzik, Marszałek Województwa Mazowieckiego, Wiceprezes Zarządu Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej, Piotr Całbecki, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Krzysztof Grabowski, Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego, Ireneusz Niewiarowski, Prezes Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów, Marek Chmielewski, Poseł na Sejm, Przewodniczący Zespołu ds. Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Parlamentarnego Zespołu Samorządowego, reprezentujący Polską Sieć Rozwoju i Odnowy Wsi, a także Magdalena Marynowska, Burmistrz Miasta i Gminy Osiek oraz Wojciech Legawiec, Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Potrzebne odrębne spojrzenie na rozwój obszarów wiejskich
– Uważam, że w nowej perspektywie rozwój obszarów wiejskich, szeroko pojęty rozwój obszarów wiejskich, zasługuje na odrębne spojrzenie. Nie da się tego łączyć, bo jest to tak olbrzymi i zróżnicowany temat, że ja postulowałbym zastanowienie się, czy nie powinien powstać specjalny dział poświęcony tylko i wyłącznie rozwojowi obszarów wiejskich – podkreślił przewodniczący Jastrzębski.
Wśród zagadnień wymagających pilnego rozwiązania reprezentant ZGWRP wskazał także na problemy związane z podstawową opieką zdrowotną (POZ). – Uważam, że gdyby pieniądze do każdego POZ-etu szły po wizycie pacjenta, wierzcie mi Państwo, zobaczylibyście po kilku latach, jak będziemy ważni dla każdego lekarza. Jak każdy lekarz będzie znał naszą chorobę, naszą rodzinę i będzie to naprawdę lepiej funkcjonowało. Trzeba tylko odwagi! – wskazał.
Jako trzeci z elementów ważnych dla rozwoju obszarów wiejskich, wymagających pilnych działań, wskazany został problem z dostępem do Internetu. Przewodniczący Jastrzębski wskazał, że powinny zostać wygospodarowane odpowiednie środki, na wsparcie dostępu do Internetu. – Musimy dofinansować ten aspekt, bo nie będzie rozwoju obszarów wiejskich bez tej sprawy – podkreślił.
Ponadto przewodniczący Zarządu ZGWRP pośród zagadnień wymagających dobrych rozwiązań i wsparcia wymienił bioenergię, retencję wody oraz inwestycje w infrastrukturę wodociągowo-kanalizacyjną.
Kolejna kwestia – bioenergia. To też jest wielka sprawa przed nami. Następnie retencja wody. Przypominam, że bez wielu rzeczy człowiek przeżyje. Bez dostępu do wody nie damy rady.
Nie ma zgody na zawłaszczanie terenów gmin sąsiadujących z miastami!
Na koniec przewodniczący Jastrzębski wyraził ostry sprzeciw wobec stosowanym praktykom zawłaszczania terenów gmin wiejskich przez gminy miejskie, które chcą się rozwijać kosztem sąsiadujących gmin wiejskich. Podkreślił, że zabierając gminom określone obszary miasta przejmują także mieszkańców, co nie pozostaje bez wpływu na dochody samorządów wiejskich, a tym samy może w sposób drastyczny zaburzyć rozwój tzw. gmin obwarzankowych. – Nie ma zgody! Jesteśmy oburzeni na złodziejską politykę zawłaszczania obszarów wiejskich, bez rozmowy, bez uszanowania terenów gmin wiejskich! – grzmiał Stanisław Jastrzębski. – Przecież dzisiaj, to nie tylko obszar, ale to są również mieszkańcy. Jeżeli ta gmina traci mieszkańców, a nowa ustawa o finansach jednostek samorządu terytorialnego mówi wyraźnie o udziale z PIT-u, to jak ta gmina ma się rozwijać? Jak ma dalej funkcjonować? Apeluję! To jest XXI wiek! Wstyd proszę Państwa, żeby w XXI wieku, przy okazji 35-lecia samorządności, nie ucywilizować tego procesu – dodał.
Słyszany głos gmin z obszarami wiejskimi
Europejski Kongres Odnowy i Rozwoju Wsi stworzył dobrą platformę do zaakcentowania potrzeb gmin wiejskich oraz budowy i utrwalenia wizerunku Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej jako organizacji profesjonalnie działającej na rzecz obrony interesów gminnych jednostek samorządu terytorialnego z obszarami wiejskimi, a głos tych gmin był słyszalny i odnotowany również przez media.
fot. Archiwum ZGWRP