8 maja 2025 r. w Poznaniu, przy okazji Europejskiego Kongresu Odnowy i Rozwoju Wsi, odbyło się XXXIX Zgromadzenie Ogólne Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej (ZGWRP). Rozpoczęcie obrad zaplanowano na godz. 10:00, jednak ze względu na brak quorum początek posiedzenia został odłożony w czasie do godz. 10:30.
O problemie zawłaszczania terenów tzw. gmin obwarzankowych
Czas pomiędzy pierwszym a drugim terminem planowanego rozpoczęcia Zgromadzenia nie został zmarnowany. Wykorzystano go na przedstawienie problemu „rabunkowego” zaboru terenów gmin wiejskich przez sąsiadujące miasta. W tym czasie głos zabrała m.in. Barbara Dykier, Wójt Gminy Redzikowo. Przedstawiła ona problem gminy, w której sprawuje urząd oraz działania podejmowane wraz z Zarządem ZGWRP w celu uregulowania kwestii zmian granic pomiędzy gminnymi jednostkami samorządu terytorialnego. Zaproponowała wspólny, pokojowy marsz, którego celem miałoby być przekazanie premierowi rządu apelu o unormowanie i ucywilizowanie kwestii zmiany granic sąsiadujących gmin. Zaproponowała, by zorganizować go już po wyborach prezydenckich i by był marszem apolitycznym i odbył się 10 czerwca br., gdy będzie odbywało się posiedzenie Rady Ministrów.
Przy tej okazji o przygotowanej przez ZGWRP propozycji legislacyjnej, cywilizującej proces zmiany granic powiedział Tomasz Osewski, Wiceprzewodniczący Zarządu ZGWRP, Wójt Gminy Ełk.
O problemach Nowej Wsi Lęborskiej, podobnych do tych, z jakimi mierzy się Redzikowo powiedział wójt tej gminy – Szymon Medalion, który również zachęcał do zorganizowania marszu 10 czerwca br. w Warszawie.
Do tematu odniósł się także Stanisław Jastrzębski, Przewodniczący Zarządu ZGWRP, Wójt Gminy Długosiodło. Zgodził się on z potrzebą ucywilizowania problemu i zorganizowania marszu, który zwróci uwagę władz centralnych na tę kwestię. – Uważamy, że należy to ucywilizować, ale słuchajcie, to nie może być tak, że jeżeli ten protest dojdzie do skutku, to przyjedzie po jednej, dwie osoby z gminy i sprawę załatwimy. Proszę Was! Autokar musi przyjechać z każdej gminy – zaapelował. Dodał też, że niewykluczone, iż marsz zostanie wykorzystany do zaakcentowania także innych palących problemów gmin z obszarami o charakterze wiejskim, w tym kwestii finansowania oświaty i utrzymania placówek oświatowych w gminach, w których postępuje depopulacja.
Przewodniczący Jastrzębski zaapelował też o większą współpracę i zaangażowanie wójtów i burmistrzów w działalność Związku, by był on bardziej efektywny i odpowiadał na szersze spektrum problemów, jakie dotykają gminy.
Wybory Prezydium i trzech komisji
Po tej nieoficjalnej części przewodniczący Zarządu ZGWRP powitał wszystkich uczestników i o godz. 10:30 otworzył obrady Zgromadzenia Ogólnego.
Po powitaniu przyszedł czas na wybór składu Prezydium Zgromadzenia Ogólnego oraz trzech komisji: mandatowej, skrutacyjnej oraz uchwał i wniosków.
Przewodniczącą Prezydium została Anna Grygierek, Wiceprzewodnicząca Zarządu ZGWRP, Burmistrz Strumienia. Do składu Prezydium dołączyli także Jacek Brygman, Wiceprzewodniczący Zarządu ZGWRP, Wójt Gminy Cekcyn i wspomniany już Stanisław Jastrzębski.
W skład Komisji Mandatowej weszli: Marcin Uchman, Wójt Gminy Cegłów, Krzysztof Kalinowski, Wójt Gminy Dębe Wielkie oraz Daria Wyzuj, Wójt Gminy Pogorzela.
Do pracy w Komisji Skrutacyjnej zaproszeni zostali: Paweł Olejniczak, Wójt Gminy Gomunice, Radosław Agaciak, Wójt Gminy Brójce oraz Mateusz Kamiński, Burmistrz Rzgowa.
Z kolei w składzie Komisji Uchwał i Wniosków znaleźli się: Bogumiła Lewandowska-Siwek, Wójt Gminy Baranów, Wioletta Głowacka, Wójt Gminy Zgierz, Michał Michalik, Wójt Gminy Rawa Mazowiecka, Piotr Kuropatwa, Wójt Gminy Wartkowice oraz Artur Miętkiewicz, Wójt Gminy Lądek.
Omówienie działalności Związku w 2024 roku
Następnym krokiem było przyjęcie porządku obrad, a po jego przegłosowaniu sprawozdanie Zarządu ZGWRP z działalności Związku w 2024 r. przedstawił wójt Stanisław Jastrzębski. – Był to dla nas rok pełen wyzwań i wytrwałej pracy, ale także rok sukcesów. Tym największym jest stale rosnące grono gmin członkowskich. Dziś jest nas już 667 gmin. Takiej liczby nigdy nie było w historii – powiedział na początku prezentacji sprawozdania przewodniczący Jastrzębski.
Po przedstawieniu sprawozdania przystąpiono do dyskusji na jego temat. Głos w tym momencie zabrał Andrzej Pulit, Wójt Gminy Skarbimierz odnosząc się do spraw oświatowych. Został on na koniec swojego wystąpienia poproszony o złożenie wniosku do Komisji Uchwał i Wniosków w sprawie przygotowania przez Zarząd stanowiska dotyczącego kwestii finansowych związanych z oświatą, w oparciu o zagadnienia przedstawione w ww. wystąpieniu.
Uczestnicy Zgromadzenia wskazywali m.in., że w przedstawionym sprawozdaniu z działalności Związku za 2024 r. zabrakło odniesień do kwestii związanych ze zmianami reguł w planowaniu przestrzennym. W odpowiedzi Stanisław Jastrzębski przedstawił działania Związku w tym obszarze tematycznym. Padła też zapowiedź powołania zespołu ds. planowania przestrzennego i prośba o wydelegowanie kompetentnych pracowników gmin do pracy w tym zespole.
Do kwestii funkcjonowania oświaty w gminach odniosła się także przewodnicząca prezydium Anna Grygierek, która omówiła prace Związku prowadzone w zakresie poprawy przepisów i finansowania szkół i przedszkoli.
Sprawozdania finansowe, Komisji Rewizyjnej i absolutorium dla Zarządu
Kolejnym punktem obrad było przedstawienie sprawozdania finansowego Związku za 2024 r. Sprawozdanie zaprezentowała Agnieszka Wojda, Wiceprzewodnicząca Zarządu i Skarbnik Związku, Wójt Gminy Kocierzew Południowy.
Jako kolejny o zabranie głosu został poproszony Wojciech Rudalski, Przewodniczący Komisji Rewizyjnej Związku, Wójt Gminy Paradyż. Zaprezentował on sprawozdanie Komisji Rewizyjnej, omawiając czym zajmowała się Komisja w roku ubiegłym.
– Po dokonaniu weryfikacji zgodności sprawozdania Zarządu z działalności i sprawozdania finansowego z księgami rachunkowymi oraz stanem faktycznym, Komisja Rewizyjna, jednogłośnie składa wniosek w sprawie udzielenia Zarządowi absolutorium za realizację zadań w roku budżetowym 2024 – powiedział Wojciech Rudalski.
Do sprawozdania Komisji Rewizyjnej nie było uwag, dlatego przystąpiono do głosowania uchwały w sprawie przyjęcia sprawozdania z działalności Związku, sprawozdania finansowego za 2024 rok oraz udzielenia absolutorium dla Zarządu za działalność w 2024 roku. W efekcie głosowania, absolutorium zostało udzielone jednogłośnie.
Za udzielenie absolutorium podziękował przewodniczący Jastrzębski, który przy tej okazji poinformował również, że w Warszawie, w Pałacu Kultury i Nauki otwarta zostanie wkrótce filia biura Związku.
Przyjęcie budżetu oraz podsumowanie pracy Komisji Uchwał i Wniosków
O przedstawienie projektu budżetu Związku na rok 2025 poproszona została Skarbnik ZGWRP. Stąd też na mównicy ponownie pojawiła się wójt Agnieszka Wojda, która omówiła planowane przychody i wydatki Związku w roku bieżącym.
Następnie przeprowadzone zostało głosowanie, w wyniku którego Zgromadzenie Ogólne przyjęło projekt budżetu Związku.
W dalszej kolejności głos zabrała wójt Bogusława Lewandowska-Siwek, przedstawiając efekty pracy Komisji Uchwał i Wniosków.
Zgłoszono wnioski dotyczące:
- przyjęcia stanowiska w sprawie podwójnego finansowania obowiązkowych zajęć za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w dni wolne od zajęć;
- organizacji marszu mieszkańców gmin wiejskich pod hasłem: „Jestem ze wsi – wieś sercem Polski”; marsz miałby zwrócić uwagę m.in. na problematykę zmiany granic gmin oraz na kwestie finansowania oświaty;
- planów ogólnych, związanej z nimi procedury, ograniczania praw własności oraz nierealnych terminów na ich wykonanie;
- zniesienia dwukadencyjności.
Wszystkie wnioski zostały przegłosowane, a w odniesieniu do propozycji zniesienia tzw. dwukadencyjności zrodziła się także szeroka i ożywiona dyskusja związana z propozycją dotyczącą wypłaty wójtom, burmistrzom 85% wynagrodzenia po upływie dwóch kadencji sprawowania urzędu i przekroczeniu wieku 50 lat, gdy nie będą oni już mogli ubiegać się o kolejne kadencje sprawowania urzędów.
Następnie wójt Jacek Brygman przedstawił aktualne informacje dotyczące pracy w ramach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Skupił się przede wszystkim na kwestiach finansowych, w tym na podziale dodatkowych środków pomiędzy jednostki samorządu terytorialnego różnych szczebli i na różnorodne działania.
Głos w trakcie obrad zabrała także Aneta Kowalewska, Dyrektor Biura ZGWRP, która omówiła szereg tematów bieżących z pracy Związku oraz zachęcała do jednoczenia sił i współpracy.
Zachęta do współpracy z Zarządem Związku
W trakcie Zgromadzenia Ogólnego podjęto szereg ważnych tematów, które niewątpliwie znajdą niebawem odzwierciedlenie w pracach Zarządu i wspierającego jego funkcjonowanie Biura ZGWRP.
– Wasze przemyślenia, w grupach mniejszych, większych, przesyłajcie do Zarządu. Zarząd powinien zatrudnić, wynająć ekspertów, prawników i pracować nad tymi pomysłami. I to, co rzeczywiście ma sens, to czym rzeczywiście powinniśmy się zająć, to Zarząd musi to robić – zachęcał do współpracy i jeszcze większego angażowania Zarządu Związku w prace na rzecz gmin wiejskich, w wypowiedzi kończącej obrady przewodniczący Jastrzębski.
Fotorelacja z XXXIX Zgromadzenia Ogólnego dostępna jest w galerii: www.zgwrp.pl.
fot. Archiwum ZGWRP